“เอาแบตเข้าลิฟต์” เสี่ยงระเบิดได้ จริงหรือ ล่าสุด มีคำตอบชัดเจนแล้ว
“เอาแบตเตอรี่เข้าลิฟต์ จะเกิดสนามแม่เหล็กไฟฟ้า ระเบิดได้” จริงหรือไม่นั้น “อ.เจษฎ์” ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ออกมาโพสต์ข้อความระบุว่า
มีการแชร์คลิปวิดีโอ ชายคนหนึ่งหิ้วกล่องสี่เหลี่ยม ดูคล้ายทำจากโลหะ เข้ามาในลิฟท์ แล้วกล่องนั้นก็เกิดระเบิด ไฟลุกไหม้ และเหมือนชายคนนั้นจะได้รับอันตรายร้ายแรง พร้อมแคปชั่นว่า “หิ้ว แบตเตอรี่จักรยานไฟฟ้า เข้าลิฟต์ที่มาเลเซีย มีคนนำแบตเตอรี่อีไบค์ (e-bike) เข้าไปในลิฟต์ เมื่อลิฟต์ปิด การประจุไฟฟ้าของแบตเตอรี่จะเปลี่ยนเป็นสนามแม่เหล็ก ระวังและแบ่งปันกับครอบครัวและเพื่อน ๆ ” !?
เป็นเรื่องจริงหรือ ที่สนามแม่เหล็กจากลิฟต์ จะทำให้แบตเตอรี่อีไบค์ระเบิดได้ ? … คำตอบคือ ไม่จริงครับ ! เป็นข่าวปลอมที่เผยแพร่ออนไลน์มาหลายปีแล้วด้วย
– จริงๆ แล้วคลิปวิดีโอนี้มาจากประเทศจีน (ไม่ใช่ประเทศมาเลเซีย) ตั้งแต่ปี 2021 แล้วครับ โดยถูกบันทึกเมื่อวันศุกร์ที่ 8 ตุลาคม 2021 ที่เมืองกว่างโจว มณฑลกวางตุ้ง
– ผู้เคราะห์ร้ายนั้น มีนามสกุล “เฉิน” อายุ 28 ปี ไม่ได้เป็นชายวัยกลางคน หรือผู้สูงวัย อย่างที่บางคนแชร์กัน .. เรื่องน่าเศร้าคือ คุณเฉินได้บาดเจ็บรุนแรงจากแผลไฟไหม้ และเสียชีวิตหลังจากเหตุการณ์เกิดขึ้น 28 วัน
– ลิฟต์ก็ไม่ได้สร้างสนามแม่เหล็ก (magnetic field) อย่างที่อ้างกันครับ แต่จริงๆ แล้ว ลิฟต์ส่วนใหญ่ทำจากโลหะตัวนำ อย่างเช่นเหล็ก และทำตัวเป็นกรงฟาราเดย์ (Faraday cage) ที่กั้นขวางสนามแม่เหล็กไฟฟ้าเอาไว้ นั่นคือ ทำไมสัญญาณโทรศัพท์มือถือของคุณถึงได้แย่ลง หรือหายไปเลย เมื่ออยู่ในลิฟท์
– แบตเตอรี่ลิเธียม ก็ไม่ได้สร้างสนามแม่เหล็กด้วย แบตเตอรี่ของจักรยานไฟฟ้า หรืออีกไบค์นั้น ก็คล้ายกับแบตเตอรี่ในโทรศัพท์มือถือ หรือในยานยนต์ไฟฟ้าอื่นๆ ซึ่งถึงแม้ว่าจะมีความจุไฟฟ้าสูง แต่ก็ไม่ได้สามารถสนามแม่เหล็กขึ้นมาด้วยตัวมันเองได้
– เราอาจจะเอาแบตเตอรี่ มาสร้างสนามแม่เหล็กไฟฟ้า ( electromagnetic field) ได้ด้วยการทดลองแบบสมัยเรียนฟิสิกส์ ที่เอาลวดทองแดง มาพันเป็นคอยล์รอบตะปูเหล็ก แล้วต่อกับแบตเตอรี่ … แต่การขนย้ายแบตเตอรี่รถอีไบค์ในลิฟต์ ไม่ได้ทำให้เกิดการสนามแม่เหล็กไฟฟ้าเช่นนั้น เพราะไม่ได้มีการต่อสายไฟจากแบตเตอรี่ไปที่วัตถุอื่นใด ไม่ได้เกิดสนามแม่เหล็กขึ้นอย่างที่อ้างกัน
– แล้วถ้าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนสามารถ “ทำปฏิกิริยา” กับลิฟท์ เกิดสนามแม่เหล็กไฟฟ้า จนก่อให้เกิดการระเบิด หรือไฟไหม้ขึ้นได้จริง มันก็คงต้องเคยเกิดกับคนนับล้านคน ที่เอาโทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต แล็บท็อป ฯลฯ ที่มีแบตเตอรี่อยู่ ขึ้นลงลิฟท์ในแต่ละวัน ทั่วโลก ไปแล้ว
– อย่างไรก็ตาม อย่าลืมว่า แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนนั้น ก็มีความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุระเบิด ติดไฟลุกไหม้ได้ ถ้าประกอบมาไม่ได้คุณภาพมาตรฐาน , ชาร์จไฟแรงเกินไป , ถูกความร้อนสูง , ทำตกแตก หรือไฟฟ้าลัดวงจร แม้ว่าจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้น้อยมากก็ตาม … นั่นจึงทำให้สายการบินต่างๆ จำกัดขนาดของเพาเวอร์แบงก์ที่จะนำขึ้นเครื่อง และห้ามโหลดลงใต้ท้องเครื่อง
– เป็นไปได้ว่า แบตเตอรี่อีไบค์ที่อยู่ในคลิปวิดีโอนั้น อาจจะกำลังร้อนจัด จากการที่คุณเฉินชาร์จไฟแรงเกินไป (หรือเกิด Thermal Runaway ขึ้น) ที่ห้องของเขา ทำให้เขาต้องเอาลงลิฟต์เพื่อจะเอาไปทำให้มันเย็นลง (สังเกตว่า เขากดลิฟท์ลงไปชั้นล่างสุดของอาคาร)
– และโชคร้าย ที่อุบัติเหตุนี้เกิดขึ้นในลิฟต์ ซึ่งเป็นพื้นที่ปิด มิเช่นนั้น เขาคงจะสามารถโยนแบตเตอรี่ทิ้ง และหนีรอดได้ หรือได้รับบาดเจ็บน้อยกว่านี้
